فواید و خواص زنیان در طب سنتی

 Ajowanیا زنیان از جمله گیاهان دارویی مفید است  به نظر ناشناخته می آید ولی خواص بسیاری دارد به صورت عرق و خود گیاه هم مصرف می شود. تقریبا خاصیت مهم ان میکرب کشی ان است .

زینیان یا زینان که در عربی به" انیسون بری" معروف است، گیاهی است علفی، بوته ای و یک ساله که ارتفاع آن تا 90 سانتی متر می رسد.

برگ ها دارای بریدگی و تقسیمات زیادی هستند؛ به طوری که بسیار ظریف و نازک می باشند.

گل ها کوچک و سفید رنگ و به صورت چتر مرکب بر روی سرشاخه ها قرار دارند. اشعه های چتر گل ها تقریبا مساوی و کوتاه و در محل اتصال به هم دارای  براکته هایی می باشند.

قسمت مورد استفاده ی گیاه، میوه های آن است. این میوه ها کوچک، بیضی شکل و به رنگ زرد مایل به قهوه ای بوده و دارای اسانس با بوی نافذ و مشابه آویشن می باشند. بر روی میوه ها پنج خط طولی نازک وجود دارد که روشن تر از رنگ میوه هستند.

زینیان به صورت خودرو در نواحی شرقی هندوستان، ایران و مصر می روید و در همین نواحی و بسیاری از نقاط با آب و هوای مشابه کشت نیز می شود. مهم ترین مناطق رویش این گیاه در ایران، سیستان و بلوچستان، آذربایجان، اصفهان، خوزستان، فارس، کرمان و خراسان است.

ترکیبات مهم:

میوه های گیاه حاوی 2 تا 4 درصد اسانس می باشد. مهم ترین اجزای اسانس شامل تیمول به میزان 35 تا 60 درصد، پاراسیمن، کاماترپی نن، آلفا و بتا پی نن، دی پنتن، آلفا ترپی نین و کارواکرول است.

گذشته از ترکیبات اسانس، ترکیبات گلوکوزیدی و ساپونینی نیز در گیاه وجود دارد. گزارش هایی از وجود میزان قابل توجهی کارون در زینیان وجود دارد.

داروشناختی و اثرات مهم:

زینیان

زینیان از قدیم به عنوان ادویه و نگه دارنده ی مواد غذایی مورد استفاده بوده است. همچنین در تهیه پودر کاری، ترشیجات، بیسکویت و مواد خوراکی دیگر به کار می رود.

این گیاه در صابون سازی و عطرسازی کاربرد دارد.

از اسانس آن تحت نام " آجوان اُیل " در هندوستان به عنوان یک ضد میکروب قوی(مشابه تیمول) استفاده می شود.

همچنین از آن به عنوان ضد قارچ پوستی و ضد نزله تنفسی می توان استفاده کرد.

از رایحه این گیاه، که از میوه های آن به دست می آید، در دهان شویه ها و خمیردندان ها استفاده می گردد.

یکی دیگر از کاربردهای زینیان به عنوان ضد کرم و ضد حشره است.

محصولات زینیان به اشکال پودر، دئودرانت، پماد، لوسیون و محلول، در بازار عرضه می شوند.

دانه زینیان می تواند علیه بعضی میکروب ها از جمله سالمونلا تیفوزا، میکروسپوریوم پیوژنز و اشرشیاکلی اثر کند.

از زینیان در طب آیورودا استفاده های زیادی به عمل می آید؛ از جمله به عنوان ضد اسپاسم، درمان امراض ریه، تسکین روماتیسم، ضد سرماخوردگی، ضد سرفه، ضد تب و ضد یبوست.

زینیان

طریقه و میزان مصرف:

پودر: می توان روزانه 3 تا 6 گرم پودر دانه ها را به طرق مختلف یا همراه با غذا مصرف نمود. با وجودی که دانه ها ریز هستند، برای اثر بخشی بیشتر لازم است پودر شوند تا مواد آن ها در بدن بهتر استخراج گردد.

عصاره خشک: از عصاره خشک دانه های زینیان می توان روزانه 125 میلی گرم مصرف نمود.

عصاره مایع(تنتور): از عصاره مایع زینیان می توان روزانه تا 6 میلی لیتر مصرف کرد.

مهم ترین اثرات گزارش شده:

ضد اکسیدان، ضد تب، ضد میکروب، ضد اسپاسم، افزایش دهنده قوای جنسی، ضد نفخ، ضد آسم، ادرارآور، معرق، خلط آور، قاعده آور، ضد قارچ، محرک معده، کاهش دهنده ی پُرفشاری خون، مُسهل، شیرافزا، مقوی معده و کرم کش.

نکات قابل توجه:

1- از میوه زینیان اسانسی به نام اجوان آویل استخراج می شود که مصارف زیادی دارد. یکی از مصارف مهم این اسانس استخراج ماده تیمول از آن است.

2- با توجه به این که ماده اصلی اسانس زینیان، تیمول می باشد، می توان انتظار داشت تعدادی از خواص زینیان و آویشن مشترک باشد، زیرا ماده اصلی اسانس آویشن نیز تیمول است.

3- با توجه به این که در اکثر آویشن های دنیا میزان تیمول بین 20 تا 30 درصد و میزان اسانس آن تا حدود 2 درصد گزارش شده، میزان اسانس در دانه زینیان از 4 تا 9 درصد و میزان تیمول آن 40 تا 50 درصد گزارش شده است که این تغییرات مربوط به شرایط آب و هوایی محل روش گیاه می باشد.

4- در یک تحقیق که به صورت پایان نامه دکتری داروسازی در سال 1375 توسط نگارنده و همکاران در دانشکده داروسازی تهران انجام شد، زینیان موجود در بازار ایران برای اولین بار مورد بررسی اسانس و خرده نگاری قرار گرفت. در این تحقیق مشخص شد که میزان اسانس میوه های این گیاه 4 درصد و مهم ترین ماده آن یعنی تیمول، 45 درصد می باشد. اجسام اصلی دیگر این اسانس شامل گاماترپی نن به میزان 5/22 درصد، بتا پی نن به میزان 22 درصد و ترکیبات دیگر از جمله آلفاپی نن، سابی نن و پاراسیمن با مقادیر کمتری در اسانس وجود دارد.

دکتر محمد حسین صالحی سورمقی - دکترای تخصصی فارماکوگنوزی

و استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران

منابع بیشتر

1. خواص زنیان -گیاهان دارویی - akairan.com

   www.akairan.com/health/tebsonati-giahandarooye/5794.html

   زنیان گیاهی دارویی با نام علمی Carum copticum Heirn متعلق به خانواده چتریان این گیاه علفی و یکساله ...

2. خواص درمانی زنیان چیست؟-پرشین پرشیا

   www.persianpersia.com/health/hdetails.php?articleid=...

   سلامت > تغذیه و رژیم غذائی > خواص مواد و خوراکیها >خواص درمانی زنیان چیست؟

3. زنیان و خواص آن - میقات

   mkhosravi.persianblog.ir/post/107

   Ajowanیا زنیان از جمله گیاهان دارویی مفید است به نظر ناشناخته می آید ولی خواص بسیاری دارد به ...

4. عرق زنیان - حکیم تهرانی - hakimtehrani.com

   • hakimtehrani.com
   •   › عرقيات گياهي

   Ammi Distilled. نام های دیگر : کسرک. زنیان طبیعت گرم دارد. خواص درمانی. ضد نفخ; ضد انگل و قارچ

5. خواص زنیان | فواید زنیان - صمیم دردانه

   samimdordaneh.com/تخم-زنیان-و-خواص-آن-ajowan

   خواص زنیان - رای رفع درد پا و زانو، کمی روغن طبیعی زنیان را به پا و زانوی خود بمالید.

6. فواید مصرف عرق زنیان چیست؟ عرق زنیان چه خواصی دارد؟

   www.porseshkadeh.com/Question/20810/فواید-مصرف...

   فواید مصرف عرق زنیان چیست؟ عرق زنیان چه خواصی دارد؟, پرسشکده: مرجع پرسش و پاسخ فارسی ایران ...

7. خواص عرق زنیان ضد آرتروز | بوعلی

   • boalii.ir
   •   › اخبار روز طب سنتی

   خواص درمانی عرق زنیان: عرق زنیان ضد درد و التهـاب مفـاصل میباشد عرق زنیان رافـع دردهـای ...

8. خواص گیاه بادیان و زنیان - pardad.ir

   www.pardad.ir/_خواص-گیاه-بادیان-و...

   زنیان میوه خشک رسیده گیاه بادیان است و گیاه کوچکی است در حدود چهل سانتیمتر قد که منشاء آن از ...

9. عرق زنیان | بوعلی

   • boalii.ir
   •   › زنیان

   زنیان طبیعت گرم دارد خواص درمانی ضد نفخ ضد انگل و قارچ باد شکن ضد ترشی معده ضد تهوع خلط آور و ...

10. خواص داروهای گیاهی - خواص عرق زنیان

    zabanekhorakiha.blogfa.com/post-141.aspx

    خواص عرق زنیان . زنیان طبیهت گرم دارد . زنیان درمان بعد از ترک اعتیاد است . ضد نفخ معده .

11. معرفی گیاهان دارویی

    tip.sums.ac.ir/zenyan.htm

    از دیگر خواص زنیان آن است که در اثر خوردن مداوم یا مصرف موضعی رنگ پوست به زردی متمایل خواهد شد.

12. 10 خاصیت دارویی برتر زنیان | پرتال پارسه گرد

    www.parsegard.com/greenliving/10-خاصیت-دارویی...

    سایر خواص دانه‌های زنیان. 14 مورد از برترین خواص دانه زنیان عبارت است از: 1.

13. خواص رازیانه و آشنایی با گیاه رازیانه و فواید درمانی رازیانه ...

    www.akairan.com/health/tebsonati-giahandarooye/5803.html

    خواص رازیانه ,خواص دارویی رازیانه ,فواید رازیانه ,خاصیت رازیانه ,رازیانه در طب ... خواص زنیان .

14. گیاه دارویی زنیان - وبلاگِ علمی محققِ جوان

    zdolatfar.persianblog.ir/post/28

    زنیان ( انیسون بری، نانخواه ) نام علمی: (C.B.Clarke Carum copticum L.) خانواده: Apiaceae. ... خواص عرق زنیان :

15. لاغر کننده های گیاهی - beytoote.com

    www.beytoote.com/health/cure-herbaceous/atrophy-herbal...

    با خواص ترکیب ... طباشیر+۲۵گرم تخم گشنیز+۲۵گرم هلیله سیاه+۲۵گرم لاک مغسول +۵۰ گرم زنیان ...

16. عرق زنیان و لاغری - صفحه 1

    www.ninisite.com/discussion/thread.asp?threadID=807918

    خواص درمانی ضد ... خواص زنیان از نظر طبیعت مانند زیره ها گرم و خشک است واز نظر خواص ضد اسپاسم ...

17. خواص زنیان : قانون اعضای مفرد‬

    www.sotteb.ir/?p=87

    خواص:محرک کبد،محلل قلب،مسکن مغز،مجفف(خشک کننده)،مفتح سده ،جالی ... One comment on “ خواص زنیان ”

18. زینیان و خواص آن - tebyan.net

    www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=128271

    خواص تغذیه ای و درمانی انجیر جینسینگ و خواص آن خواص دارویی شاتره استفاده از داروخانه ...

19. زنیان - aftabir.com

    www.aftabir.com/lifestyle/view/12779

    خواص و كاربرد ... زنیان یا تخم گیاه از نظر طبیعت مانند زیره ها گرم و خشك است واز نظر خواص ضد ...

20. خواص دارویی و درمانی گیاه رازیانه

    www.beytoote.com/health/cure-herbaceous/botanical1...

    خواص درمانی و دارویی گیاه رازیانه برای درمان بیماریها,استفاده از گیاه رازیانه برای لاغری ...

21. مضرات زنیان - ads.funfarsi.ir

    ads.funfarsi.ir/مضرات زنیان/tag-10154412

    مضرات زنیان-عصاره آرکاد 5 ... آگهي مرتبط : عصاره آرکاد 5. امروزه در دنیا توجه زیادی به تناسب ...

22. کامل ترین مرجع در مورد "زنیان" و فواید و خواص بی نظیر "زنیان"

    • www.bisms.ir
    •   › پزشکی و سلامت

    خواص و فواید زنیان. لازم به ذکر است که زنیان گیاهی دارویی با نام علمی Carum copticum Heirn متعلق به ...

23. نانخواه یا زنیان (به زبان عربی: کمون ملوکی)

    ravazadeh.com/fa/content/ehyaye-salamat-article...

    زنیان گیاهی است علفی، یکساله و بی­کرک به ارتفاع 30 تا 90 سانتی­متر ... خواص عرق زنیان:

24. مطالب جدید - فواید زنیان

    matalebejadid.mihanblog.com/post/217

    زنیان گیاهی دارویی با نام علمی Carum copticum Heirn متعلق به خانواده چتریان این گیاه علفی و یکساله ...

25. آیا پودر زنیان برای لاغری مفید است؟

    www.alodoctor.ir/question/search/2552/آیا-پودر...

    سلام پودر زنیان باعث لاغری می شود؟ مشاوران الو دکتر ...

26. بررسی خواص معجزه آسای رازیانه

    www.bartarinha.ir/fa/news/1810/بررسی-خواص...

    رازیانه خواص هورمونی دارد و برای بیش از 90 درصد از خانم‌ها تجویز می‌شود. به این شکل که در ...

27. آشنایی با خواص انیسون(بادیان رومی)

    www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=149466

    آشنايي با خواص انيسون (باديان رومي) Pimpinella anisum.

28. مطالب جالب و خواندنی طب سنتی - کمی از خواص زنیان بدانید

    mohsenhassomi.blogfa.com/post/329

    خواص زنیان: مسلح ماست میباشد. روغن طبیعی آن خاصیت ضد باکتریایی، ضد قارچی و بی حس کننده دارد.

29. خواص دارویی گیاه زنیان - سرزده

    www.sarzade.com/health/herbs/24737/خواص-دارویی...

    خواص دارویی گیاه زنیان. زینیان یا زینان که در عربی به” انیسون بری” معروف است، گیاهی است ...

30. رازهای سلامتی و تندرستی - 77007.blogfa.com

    77007.blogfa.com/tag/شربت-زنیان-با-عسل

    رازهای سلامتی و تندرستی - شربت زنیان با عسل - طب سنتی ... " انواع نوشیدنی با خواص درمانی "

31. گیاه زنیان خاصیت کشندگی کیست لامبیا را دارد

    nargil.ir/Article.aspx?Id=67&cid=3475

    بر این اساس، گیاه زنیان دارای خواص ضد باکتریایی، ضد کرمی و ضد قارچی به واسطه مواد فنیلک از ...

32. خواص باديان - sc-biology91.blogfa.com

    sc-biology91.blogfa.com/post/6

    بیولوژی در عصر تکنالوژی - خواص باديان - معلومات جدید بیولوژی, رساله های علمی و فعالیت های ...

33. با زیره لاغر شوید - bartarinha.ir

    www.bartarinha.ir/fa/news/5799/با-زیره-لاغر...

    زیره با برخی از مواد غذایی ترکیب می‌شود و خواص جادویی از خود 

34. 1. ولاردشت: گیاهان دارویی، پزشکان بی زبان - خواص زنیان

       valardasht.mihanblog.com/post/88

       خواص زنیان. سه شنبه 20 اردیبهشت 1390 10:28 ب.ظ نویسنده : احمد قزوینی ارسال شده در: گیاهان ...

    2. زنیان - adonisherb.ir

       www.adonisherb.ir/Fa/Ajowan.aspx

       زنیان و خواص آن Ajowan زنیان از جمله گیاهان دارویی مفید است به نظر ناشناخته می آید ولی خواص ...

    3. خرید پستی عرق زنیان (طبیعت گرم) | فروشگاه عرقیات قوام

       araghiat.com/product.php?id=39

       خواص زنیان از نظر طبیعت مانند زیره ها گرم و خشک است واز نظر خواص ضد اسپاسم،تونیک،محرّک ...

    4. خواص عرق زنیان - bargozideha.com

       www.bargozideha.com/share/v3bj9g61-خواص-عرق...

       نرم افزار حسابداری هنرستانها یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین نظام‌های آموزشی در کشور جهت ...

    5. انواع داروهای گیاهی|طب سنتی|طب چینی|خواص گیاهان دارویی|عطاری ...

       www.delgarm.com/health/herbal-and-traditional-medicine

       خواص و فواید عرق زنیان خواص دارویی و درمانی عرق زنیان با دلگرم همراه باشید تا با فواید ...

    6. چای لاغری - گیاهان چربیسوز و لاغرکننده - فواید زنیان

       ayaz22.mihanblog.com/post/198

       زنیان گیاهی دارویی با نام علمی Carum copticum Heirn متعلق به خانواده چتریان این گیاه ... خواص گیاهان ...

    7. کاشت داشت و برداشت گیاه دارویی زنیان Carum copticum|شبکه خبری ...

       medplant.ir/8893/گیاهشناسی-و-کاشت...

       زنیان گیاهی است علفی ، یکساله بی کرک به ارتفاع 30 تا 90 ... (مقدمه ای بر شیمی و خواص درمانی ...

    8. namnak.com

       namnak.com/...

       namnak.com

    9. انیسون (بادیان رومی) در طب سنتی ایران

       www.tandorostan.org/detailherb/231/...

       خواص انیسون از دیدگاه طب ... • ترکیب انیسون، زنیان و گلپر رافع انگل روده است. (عطارنژاد)

    10. دمنوش انیسون( زنیان ) یا نانخواه - اکسیر سلامتی-عرق بوقناق

        www.eksiresalamati.com/دمنوش-انیسون-زنیان...

        خواص و کاربرد درمانی کمک به هضم غذا درمان نفخ و گاز شکم افزایش اشتها درمان سرفه، برونشیت ...

    11. خواص عرقیات گیاهی - صفحه 5

        persianpet.org/forum/thread2564-5.html

        خواص عرقیات گیاهی. This is a discussion on خواص عرقیات گیاهی within the تالار گیاهان و خواص دارویی گیاهان ...

    12. خواص زنیان و تاثیرات مصرف زنیان در بهبود بیماری ها

        • arga.ir
        •   › سلامت
        •   › خواص مواد غذایی

        در این مطلب به بررسی ارزش غذایی زنیان و بررسی تک تک فواید و خواص زنیان می پردازیم زنیان از ...

    13. SID.ir | بررسي ترکيب هاي موثره و خواص آنتي اکسيداني اسانس ...

        fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?ID=183132

        دانلود رایگان متن کامل مقاله علمی پژوهشی بررسي ترکيب هاي موثره و خواص آنتي اکسيداني اسانس ...

    14. مضرات عرق زنیان - sunmag.ir

        sunmag.ir/مضرات+عرق+زنیان

        عرق زنیان - hakimtehrani.com مضرات زنیان - ads.funfarsi.ir فواید مصرف عرق زنیان چیست؟ عرق زنیان چه خواصی  دارد؟

    15. مجله میهن - خواص زنیان - mihan-mag.mihanblog.com

        mihan-mag.mihanblog.com/post/829

        مجله میهن: زنیان، گیاهی معروف در هند و کشورهای خاورمیانه است که در طبخ غذا به کار می رود.این ...

    16. عرق زنیان - 5040.ir

        www.5040.ir/عرق_زنیان.html

        زنیان گیاهی دارویی با نام علمی Carum copticum Heirn متعلق به خانواده چتریان ... دارای خواص درمانی ...

    17. ۹ توصیه به مادران باردار برای تولد بچه های تیزهوش [آرشیو ...

        roozmenu.com/archive/index.php/t-5672.html

        خواص يه سري از سوره‌هاي قرآن: آل عمران: سهولت زايمان ابراهيم: جلوگيري از گريه و و حشت كودك - ...

    18. خواص زنیان چیست؟ (آشنایی با فواید و خواص گیاه زنیان)

        2bia.ir/خواص-زنیان-چیست؟-آشنایی-با...

        زنیان گیاهی از تیره چتریان، بوته‌ای، علفی، یک‌ساله و بدون کرک به ارتفاع 30 تا 90 سانتی‌متر و ...

    19. خواص باور نکردنی روغن دانه کتان - ایران ناز

        www.irannaz.com/news_detail_6838.html

        دانه ی کتان یکی از دانه های مفیدی است که به مصرف آن بسیار توصیه می شود،آیا اطلاعی از خواص این ...

    20. برچسب ها - خواص زنیان - niniban.com

        niniban.com/fa/tag/1/خواص زنیان

        نی‌ نی‌ بان، راهنمای بارداری و کودک‌ یاری - بارداری هفته به هفته - مشاوره رایگان

    21. عسل زنیان - iranasal.com

        www.iranasal.com/honey-c-copticum

        گیاه زنیان یکساله است ، بلندی آن کمی از زیره سیاه بیشتر و در حدود یک متر ولی ... خواص عسل زنیان .

    22. کاشت گیاه زنیان - ninjafun.ir

        ninjafun.ir/news/کاشت-گیاه-زنیان

        خواص و فواید زنیان. لازم به ذکر است که زنیان گیاهی دارویی با نام علمی Carum copticum Heirn متعلق به ...

    23. فواید مصرف نوشیدنی دوغ - varnadairy.com

        www.varnadairy.com/articleurl/14/...

        3- خواص متفاوت دوغ و ماست و تاثیر مطلوبی که می تواند برای افراد داشته باشد، سالهاست که مورد ...

    24. خواص عرق زنیان + طریقه مصرف عرق زنیان - مجله اینترنتی ستاره

        tnews.ir/news/e90778035450.html

        عرق زنیان ضد درد و التهـاب مفـاصل می باشد. عرق زنیان برطرف کننده دردهـای آرتـروز بوده، در ...

    25. کاسنی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

        fa.wikipedia.org/wiki/کاسنی

        خواص داروئی کاسنی. شستشو دهندهٔ کبد و کلیه، خون ساز، افزایش نیروی جنسی و افزایش حجم اسپرم در ...

    26. خاصیت های عرق زنیان و طریقه مصرف آن | گلاب و عرقیات گیاهی افشار

        www.afshar.co.ir/article/خاصیت-های-عرق...

        خواص عرق زنیان. طبیعت عرق گرفته شده از گیاه زنیان گرم و خشک است و خواص دارویی آن شامل ضد نفخ ...

    27. بانك اطلاعات خواص دارويي و ... - irteb.com

        www.irteb.com/herbal/plantbank.htm

        بانك اطلاعات خواص ...

    28. خواص دارویی کاسنی - persianv.com

        persianv.com/view/000353.php

        ,خواص دارویی کاسنی ... قلب، كبد و كليه را فعال مي كند. كاسني گياهي پايا، علفي به ارتفاع 5/0 تا5/1 ...

    29. خواص زنجبیل - foodregime.com

        foodregime.com/رژیم-غذایی/مقالات-رژیم...

        نعناع همچنین دارای خواص ضد درد است و با فعال کردن گیرنده مخدر کاپا که سیگنال های عصبی ...

    30. عرق زنیان ، خواص عرق زنیان ، فواید عرق زنیان چیست

        jigiliha.ir/sweat-ajwain

        عرق زنیان ، خواص عرق زنیان ، فواید عرق زنیان چیست ، خواص درمانی عرق زنیان ، عرق زنیان چیست ...

    31. خواص درمانی گیاه نعناع - irannaz.com

        www.irannaz.com/news_detail_11495.html

        خواص درمانی * نعناع از نظر طب قدیم ایران نسبتا گرم و خشک است و از نظر خواص دارویی از پونه قوی ...

    32. خواص مرزنجوش - oabab.net

        www.oabab.net/fa/خواص-گیاهان-دارویی/news...

        خواص مرزنجوش، مرزنجوش درمان کننده برونشیت و روماتیسم ...

    33. زنیان - ctii.ir

        www.ctii.ir/learning/herbs/145-aniseed

        بررسی خواص درمانی و ویژگی ها و طبیعت زنیان در طب ا