فواید و خواص صمغ عربی در طب سنتی

«صمغ عربي»

ريخت‌شناسي گياه

درختي، ارتفاع 12-5 متر، تاج كروي گسترده، داراي شاخه‌هاي خاردار، تنه داراي پوست قهوه‌اي متمايل به خاكستري، با شكافهاي طولي نازك. برگ دوبار شانه‌اي. گل به رنگ زرد طلايي، مجتمع در گروههاي فشرده، بشكل كاپيتولهاي كروي نسبتاً كوچك و معطر. ميوه نيام، غالباً منفرد و بندرت 2 تا 3 تايي، تسبيح مانند، بين دانه‌ها بشدت فشرده، با پوشش نمدي متمايل به سفيد.

خواص مهم دارويي

آكاسيا يا صمغ عربي قويا قابض است. از اين گياه براي انقباض و سفت شدن غشاهاي مخاطي بدن مشابه Hamamelis virginiana يا بلوط مورد استفاده قرار مي‌گيرد. آكاسيا به روشهاي مخالف مورد استفاده قرار مي‌گيرد. براي مثال لوسيون تهيه شده از گياه براي درمان خونريزي لثه‌ها و مصرف آن به صورت غرغره براي راحت شدن از تحريك‌پذيري گلو و شستشو براي درمان اگزما يا ورم ملتحمه چشم و ديگر ناراحتيهاي چشمي و دوش گرفتن براي جلوگيري از ترشح زياد واژينال مورد استفاده قرار مي‌گيرد. همچنين به صورت خوراكي براي درمان اسهال استفاده مي‌شود. در طب آيوروديك از آن براي درمان خروج مني پيش‌رس استفاده مي‌شود.

مصارف سنتي و جاري

در مصر قديم چوب درخت صمغ عربي براي ساختن خانه، چرخ، و اسباب بازيها استفاده مي‌شد. امروزه برگها، گلها و نيام بعنوان دارويي براي دفع كرمها، التيام و بهبودي زخم و نيز براي درمان اسهال و رفع سرفه‌هاي همراه با خون مصرف مي‌شوند.

خواص مهم درماني

صمغ گياه به عنوان امولسيون كننده به كار مي‌رود. جويدن آدامس محتوي صمغ از بيماري لثه و همچنين رسوب پلاك روي دندان جلوگيري مي‌كند. استفاده از پودر دانه‌هاي آكاسيا با مهار آزاد شدن انسولين از سلولهاي بتاي پانكراس سطح گلوكز خون را كاهش مي‌دهد. صمغ عربي بر روي باكتري استرپتوكوك فكاليس اثر مهاري دارد. همچنين از تشكيل پلاك روي دندان انسان جلوگيري مي‌كند.

احتياطات و منع مصرف

مصرف خوراكي و يا تنفسي باعث ايجاد حساسيت مي‌شود و نبايد بيش از 3-2 هفته مصرف شود. افرادي كه به گياه آلرژي دارند و همچنين در دوران بارداري و شيردهي از مصرف آن احتراز نمايند.

منبع

1- دايره‌المعارف گياهان دارويي، تالبف آندرو شواليه

2- دايره‌المعارف گياهان دارويي ايران، تاليف پژوهشكده گياهان دارويي